Jak wykorzystać wertykulator i aerator w ogrodzie?

1. Wertykulator i wertykulacja w ogrodzie

Jeśli ograniczymy opiekę trawnika do minimum, zapewniając mu tylko podlewanie i koszenie, a nawet okazyjne nawożenie, to po kilku latach jego używania gleba może stać się twarda, zakwaszona i zanieczyszczona.

Jeśli nasz trawnik bardzo słabo rośnie, a trawa robi się żółta, bardzo często przy ziemi możemy dostrzec kilkucentymetrową warstwę tak zwanego filcu, na którą składają się  zaschnięte i stare źdźbła traw, mech i obumarłe liście. Niestety taki filc utrudnia trawie dostęp do wody, składników pokarmowych oraz powietrza. Co więcej – tworzy dobre warunki dla rozwoju grzybów zagrażających zdrowiu naszych traw. To wyraźny sygnał, że nadeszła najwyższa pora, by przeprowadzić wertykulację.

Nasz trawnik powinniśmy wertykulować przynajmniej raz do roku, o ile jest to trawnik minimum dwuletni. Najlepszym terminem do tego zabiegu jest wczesna wiosna, kiedy to rośliny intensywnie regenerują się po zimie. Po udanej wertykulacji, trawa w kwietniu i maju bardzo szybko się zagęści i zamknie miejsce swoimi nowymi przyrostami. Dlatego warto najpierw przyciąć trawnik na długość jednego centymetra, aby noże urządzenia wertykulującego dotarły do najgłębszych warstw filcu i mogły go ponacinać. Możemy też przeprowadzić wertykulację naszego trawnika późnym latem bądź wczesną jesienią – musimy jednak pamiętać o tym, że nasz trawnik musi mieć czas na regenerację przed zimą.

Dzięki pionowym nacięciom podłoża substancje odżywcze wraz z wodą dotrą do głębszych warstw gleby, a co za tym idzie – do korzeni darni. Tak nawilżona murawa będzie rosła szybciej i lepiej się rozkrzewi.

Wertykulacja to uniwersalny zabieg, który pozwoli na:

• • usunięcie części powierzchniowej próchnicy, która pojawia się po dłużej zalegającym śniegu,
• • odpowiednie przygotowanie podłoża do dosiewki trawy,
• • przerzedzenie trawnika (jeśli np. wcześniej został zasiany zbyt gęsto),
• • usunięcie jednorocznych chwastów i mchu – to rośliny płytko zakorzenione, ale zabierające darni światło, wodę i substancje odżywcze.

Jeżeli mamy trawnik o niewielkiej powierzchni, to zabieg wertykulacji możemy przeprowadzić przy pomocy grabi wertykulacyjnych. Jednak wertykulator do trawy ręczny nie sprawdzi się na sporym trawniku, a przynajmniej będzie wymagał znacznych nakładów pracy i siły. Dlatego warto zaopatrzyć się w sprzęt, który będzie wydajniejszy i skuteczniejszy niż nasza ręczna praca.

Na większych powierzchniach zabieg wertykulacji warto przeprowadzić za pomocą urządzenia elektrycznego lub napędzanego silnikiem spalinowym. Bez względu na rodzaj napędu, wertykulator do trawnika powinien ciąć rowki w odstępach 3-centymetrowych, na głębokości między 5 a 15 mm. Dzięki temu podłoże, które znajduje się pod warstwą filcu, zostanie lekko ponacinane. Przed zabiegiem warto najpierw skosić trawę.

Ponieważ wałki w wertykulatorze poruszają się tylko w jedną stronę, w czasie przeprowadzania wertykulacji nie powinniśmy się cofać. Najwygodniej będzie prowadzić wertykulator w poprzek, a następnie wzdłuż trawnika. W ten sposób na trawniku utworzymy „szachownicę” i będziemy mieć pewność, iż dotarliśmy do każdego zakątka murawy. Do ograniczeń wertykulatora należy stała głębokość cięcia. Oznacza to, że jeśli nie mamy równej powierzchni, nacięcia wykonane przez urządzenie również będą nierówne. Po zakończonej pracy trzeba pozgrabiać wszystkie resztki filcu i trawy.

Należy liczyć się z tym, że po wertykulacji nasz trawnik nie będzie prezentował się okazale, jednak z czasem ten stan się zmieni. Jeśli zauważymy, że po oczyszczeniu nasz trawnik jest rzadki, albo występują miejsca bez ziemi, to warto rozsypać na nim żyzną glebę i zrobić dosiewkę. Dzięki temu nasz trawnik dużo szybciej się zregeneruje.

Urządzenia elektryczne są bardziej przyjazne dla środowiska, a przy tym pracują nieco ciszej. Wymagają jednak podłączenia do źródła energii elektrycznej, a więc kabla, który przeszkadza w pracy i ma ograniczony zasięg. Możemy wszakże znaleźć egzemplarze wyposażone w akumulatory. Wertykulator elektryczny jest najlepszym wyborem dla osób, które mają stosunkowo małą działkę. Wertykulator spalinowy polecany jest do działek z dużym areałem – mają większą moc i łatwiej jest nimi manewrować na dużych powierzchniach. Nie wymagają też podłączenia do prądu, co zwiększa ich mobilność.

Jaki wertykulator wybrać dla naszych potrzeb?

• • przy małych trawnikach, do 200 m2, najwygodniejsze będą wertykulatory ręczne,
• • przy trawnikach o powierzchni od 200 do 800 m2 sprawdzą się wertykulatory elektryczne,
• • trawniki powyżej 800 m2 wymagają wertykulatorów spalinowych.

2. Jaki wertykulator elektryczny kupić?

Przy wyborze odpowiedniego wertykulatora elektrycznego najważniejsze są jego parametry:

• • moc – im jest większa, tym łatwiejsza będzie nasza praca. Urządzenia te osiągają przeważnie moc od 500 do 2000 W. Słabsze możemy wykorzystywać na powierzchniach 200-300 m2, a te z większą mocą spokojnie posłużą na powierzchniach 600-800 m2;
• • waga urządzenia – przeważnie waha się od 7 do 20 kg;
• • szerokość robocza – ważny aspekt wertykulacji. Pozwala na określenie, jak szerokie pasmo podłoża zostanie nacięte podczas jednego przejazdu urządzenia. Przeważnie wertykulatory mają szerokość między 35 a 50 cm. Trzeba jednak pamiętać, że im większy wałek, tym cięższe urządzenie, jednak im większa szerokość, tym mniej przejazdów;
• • wertykulacja płytka i głęboka – to właśnie dzięki nożom określamy głębokość cięcia. Najwygodniejszym modelem będzie ten, w którym możemy regulować noże.

3. Aeracja i aerator w ogrodzie

Jeśli nasz trawnik jest bardzo intensywnie użytkowany lub pokrywa gleby ciężkie, to podłoże stanie się bardziej ubite. Spada wtedy ilość powietrza, które dostarczane jest do korzeni naszych traw, a nasz trawnik zaczyna żółknąć, gnić lub usychać.

O ile usuwanie filcu to zadanie dla wertykulatora, o tyle napowietrzanie gleby to misja dla aeratora. Aeracja jest to nakłuwanie darni, dzięki któremu gleba jest napowietrzona i rozluźniona, zwiększa się elastyczność trawnika oraz masa korzeniowa trawy. Aerator poprawia też strukturę gleby, co ułatwia wnikanie nawozów i wody. Trawnik ma większe możliwości regeneracyjne, jest bardziej zagęszczony i odporny na deptanie. Dla trawników intensywnie użytkowanych aerację warto powtórzyć późnym latem lub kilkakrotnie w sezonie.

Aerację możemy podzielić na dwa rodzaje:

• • aeracja powierzchniowa – zabieg, który robi otwory w glebie na głębokości 2-3 cm. Wykonujemy ją, gdy mamy problem z wsiąkaniem wody po opadach lub podlaniu. Dzięki temu zabiegowi podlewanie i nawożenie trawnika jest bardziej efektowne, dlatego że składniki pokarmowe będą bardziej dostępne dla korzeni trawy;
• • aeracja wgłębna – czyli wykonanie nacięć o głębokości większej niż 8 cm, szczególnie polecane na glebach piaszczystych lub ilastych. W przypadku gleb cięższych otwory, które powstały, można zasypać mieszaniną piasku i torfu. Takie napowietrzenie stosujemy, gdy nasz trawnik żółknie w czasie suszy lub gdy borykamy się z mchem.

4. Aeracja, czyli kiedy napowietrzamy trawnik?

Przy małej powierzchni do aeracji możemy wykorzystać specjalne nakładki kolcowe na buty – jest to jedna z propozycji ręcznego (a w zasadzie: nożnego) aeratora do trawy. Aerator ręczny na kółkach to urządzenie do ręcznej pracy, które wyposażone jest najczęściej w wał, ostre kolce i solidny trzonek do popychania. Do niewielkich powierzchni polecany jest też aerator i wertykulator ręczny na kółkach.

Przy dużych powierzchniach najlepiej sprawdzi się aerator spalinowy lub elektryczny, który będzie wygodniejszy w użytkowaniu. Aerator do trawy jest stosowany po skoszeniu trawnika na wysokości 2-3 cm. Podlewamy murawę i czekamy, aż wierzchnia część będzie sucha.

Jak pracuje aerator do trawnika? Nakłuwamy nim murawę, idąc w jednym kierunku, lecz ciągle wracając do nowego pasa. Na glebach lekkich powinno być około 120 otworów na metr kwadratowy, natomiast na glebach ciężkich otworów tych winno być około 200 na metr kwadratowy. Po zabiegu aeracji powinniśmy przeprowadzić piaskowanie trawnika. Używamy do tego suchego piasku, który rozprowadzamy w ilości około 0,1 metra sześciennego na 100 metrów kwadratowych trawnika. Piasek ten umożliwi swobodny dostęp powietrza i wody do systemu korzeniowego traw.

W porównaniu z wertykulacją, zabieg aeracji jest nieco delikatniejszy. Darń zostaje nakłuta, lecz nie jest nacięta. Zabieg aeracji najlepiej przeprowadzić zaraz po pracy z wertykulatorem.

5. Wertykulator i aerator do kosiarki

Jako że na metr kwadratowy trzeba stworzyć nawet 200 otworów, przy rozległym trawniku jest to bardzo pracochłonne. Dlatego przy dużych powierzchniach dobrze mieć pod ręką wertykulator spalinowy lub elektryczny albo urządzenie dwa w jednym, które cechuje się wymiennym wałem. Wertykulator do kosiarki czy też aerator do kosiarki możemy znaleźć w ofertach sklepów ogrodniczych. Musimy jednak pilnować, by pasował do modelu naszej kosiarki. Podobnie sprawa przedstawia się jeśli ywbieramy wertykulator do traktorka ogrodowego. Podobnie jak wcześniej – wertykulator-aerator spalinowy sprawdzi się do większych powierzchni, wymagających dłuższej pracy. Z narzędzi elektrycznych dobrą opinią cieszy się wertykulator i aerator elektryczny w jednym.

6. Kultywator i zabieg spulchniania podłoża

Czy jeszcze jakiś zabieg przyda się przydomowej trawie przed sezonem? Tak – kultywatorowanie! Jest to zabieg uprawowy, który wykonywany jest za pomocą urządzenia o nazwie kultywator. Jego zadaniem jest spulchnianie. Kultywator może być zawieszany bądź przyczepiany. Świetnie sprawdzi się w ogrodzie, gdzie posłuży do spulchniania ściernisk, jeżeli nie stosujemy podorywki. Możemy go również użyć po orce przedzimowej.

Polecany jest też do zwalczania rozłogowych chwastów, np. perzu właściwego. Kultywator do trawnika ręczny czy kultywator elektryczny wyciąga rozłogi chwastów na powierzchnię bez ich rozrywania. Rozłogi te na powierzchni z czasem po prostu giną. Kultywator elektryczny, nazywany również glebogryzarką elektryczną, z powodzeniem może zastąpić szpadel. Niezrównany jest podczas porządkowania grządek i rabat wiosną lub jesienią. Dzięki rewelacyjnym właściwościom spulchniającym, kultywator przygotuje nam podłoże pod siew. Kolejną zaletą tego urządzenia jest to, iż w łatwy i szybki sposób wymiesza podłoże wraz z nawozem lub kompostem.